Spadek zainteresowania oraz popytu na polską żywność to nic nowego dla polskiej gospodarki. W ostatnim czasie jednak zagrożenie dla sektora spożywczego wzrosło. Spowodowane jest to lockdownem oraz pandemią, która doprowadziła do zupełnej zmiany zainteresowań żywnością polskich konsumentów.
Przemysł spożywczy będzie musiał wyjść z pogłębiającego się stopniowo kryzysu, aby w dalszym ciągu wspierać polską gospodarkę. Postępowanie w sytuacjach kryzysowych to podstawowa wiedza przedsiębiorców działających na rynku żywności. Konieczne jest zapewnienie skutecznych działań w celu zapewnienia stabilnego działania organizacji. Aktualna sytuacja społeczno-ekonomiczna tego nie ułatwia, ale w zarządzaniu kryzysowym w przemyśle spożywczym głównym zadaniem jest zagwarantowanie bezpieczeństwa żywności poprzez ochronę produktów.
Kryzys w przemyśle spożywczym – jak zapobiegać?
Kryzys w przemyśle spożywczym może być wywołany przez wiele sytuacji, na które przedsiębiorcy nie będą mieli żadnego wpływu. Stąd też konieczne jest zapoznanie się ze sposobami oceny, a także możliwościami zapobiegania sytuacjom kryzysowym w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności.
Standard ISO 22000 to międzynarodowa norma, która pozwala na zweryfikowanie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności. Kryzys w przemyśle żywieniowym może być zarówno wywołany przez zmianę przyzwyczajeń konsumenckich, nowe mody żywieniowe czy poważniejsze problemy, związane z celowym zakażeniem produktów. Norma ISO 22000 ma za zadanie chronić cały łańcuch dostaw żywności, a także ułatwia ocenę zagrożenia. Wdrożenie standardu pozwala na zapobieganie sytuacjom, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu żywności. Odpowiednia certyfikacja to także wzbudzenie zaufania klienta.
Ocena polega na monitorowaniu aktualnej sytuacji w środowisku. Pozwoli to na przygotowanie się na straty związane z zakażeniem żywności przez czynnik przewidywalny, na przykład działanie człowieka.
Food Defense – co to jest?
Food Defence to w języku polskim nic innego jak „obrona żywności”. Termin powstał w Stanach Zjednoczonych wiele lat temu, tuż po zamachu 11 września na World Trade Center. Zbliżający się kryzys w przemyśle spożywczym doprowadził do podjęcia działań, mających na celu obronę produktów żywnościowych. Pierwotnie dotyczył obrony żywności przed narażeniem terrorystycznym, współcześnie Food Defense odnosi się jednak do różnych sytuacji zamierzonego zanieczyszczenia żywności.
Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) zachęcał przedsiębiorców do wdrożenia programu Food Defence, aby zwiększyć bezpieczeństwo żywności i wzbudzić zaufanie konsumentów w celu uniknięcia kryzysu w przemyśle spożywczym. Niesie to ze sobą korzyści ekonomiczne – zmniejszenie strat spowodowanych niesprzedaniem wytworzonych produktów czy wycofaniem ich z obrotu.
Food Defense to działania, jakie firma zajmująca się produkcją żywności powinna podjąć, aby w pełni zapobiec celowemu zanieczyszczeniu produktów spożywczych przez czynniki związane z działalnością ludzi jako źródła zanieczyszczeń – mowa o czynnikach biologicznych, fizycznych, chemicznych czy radiologicznych. Do zagrożeń należy również celowe sabotowanie łańcucha dostaw przez osoby trzecie.
Jak przygotować się do kryzysu w przemyśle żywności?
Trudno jednoznacznie stwierdzić w jaki sposób można przygotować się do kryzysu w przemyśle żywności. Wdrożenie odpowiednich norm bezpieczeństwa, jak na przykład standard ISO 22000 czy programu Food Defense to jedne z nielicznych, ale jednocześnie skutecznych sposobów na uniknięcie strat.
Przygotowanie planu działania w celu uniknięcia umyślnego zakażenia żywności, pozwoli na zniwelowanie strat z tym związanych. Zagrożenie może płynąć z zewnątrz – skażenie radioaktywne lub biologiczne, ale również działanie na szkodę firmy pracowników. Bieżące monitowanie sytuacji w firmie (czynnik wewnętrzny), jak i utrzymywanie pozytywnych kontaktów z kontrahentami oraz dostawcami to podstawowe czynności, jakie można podjąć w celu ochrony żywności.
Jako przedsiębiorcy warto również uzyskać odpowiednie certyfikaty oraz wdrożyć wymagania przez nie stawiane. Z pewnością ułatwi to utrzymanie prawidłowo funkcjonującego łańcucha dostaw. Certyfikaty wzbudzają także zaufanie potencjalnych klientów, a także przyszłych kontrahentów oraz dostawców, zajmujących się dowozem produktów żywnościowych w miejsce dostawy.
Przemysł spożywczy będzie ulegał zmianom, dlatego do zadań przedsiębiorców prowadzących własne firmy na rynku żywności, jest nieustanne monitorowanie i ocena sytuacji, aby w porę podjąć działania zabezpieczające firmę przed nadchodzącym kryzysem.